Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD), son yıllarda artan zararlarıyla gündemde. 2023 yılını 11,4 milyar TL zararla kapatan TCDD'nin zararı, 2024 yılının sonunda 36,5 milyar TL'ye yükseldi. Sektöründe tekel konumunda olmasına rağmen, TCDD'nin AKP iktidarı döneminde toplamda 84 milyar TL zarara uğraması dikkat çekiyor. Bu durum, demiryolu ulaşımının geleceği hakkında soru işaretleri yaratıyor.
TCDD Neden Zarar Ediyor?
TCDD'nin zarar etmesinin birçok nedeni bulunuyor. Bunlardan bazıları şunlar:
- Yanlış Yatırımlar: Yüksek maliyetli ve verimsiz projeler, TCDD'nin mali yükünü artırıyor.
- Yönetim Zafiyeti: Liyakatsiz atamalar ve kötü yönetim, kaynakların verimli kullanılmasını engelliyor.
- Rekabet Eksikliği: Tekel konumunda olması, TCDD'yi rekabete açık olmamaya teşvik ediyor ve verimliliği düşürüyor.
- Artan Maliyetler: Enerji fiyatlarındaki artış ve personel giderleri, TCDD'nin maliyetlerini yükseltiyor.
Bu nedenler, TCDD'nin sürekli zarar etmesine ve kamu kaynaklarının boşa harcanmasına yol açıyor.
Zararın Etkileri Neler Olacak?
TCDD'nin artan zararları, demiryolu ulaşımının geleceği açısından ciddi tehditler oluşturuyor. Zararın devam etmesi durumunda:
- Demiryolu Yatırımları Durabilir: Yeni hatların yapımı ve mevcut hatların iyileştirilmesi gibi yatırımlar sekteye uğrayabilir.
- Bilet Fiyatları Artabilir: Zararı telafi etmek amacıyla bilet fiyatlarına zam yapılabilir, bu da yolcuları olumsuz etkiler.
- Personel Çıkarılabilir: Maliyetleri düşürmek amacıyla personel çıkarma yoluna gidilebilir, bu da işsizliğe yol açar.
- Demiryolu Ulaşımı Kalitesi Düşebilir: Bakım ve onarım çalışmalarının aksaması, demiryolu ulaşımının kalitesini düşürebilir ve güvenliği tehlikeye atabilir.
Çözüm Önerileri
TCDD'nin zararını azaltmak ve demiryolu ulaşımını daha verimli hale getirmek için bazı çözüm önerileri şunlar olabilir:
- Yönetimde Reform: Liyakatlı yöneticilerin atanması ve şeffaf bir yönetim anlayışının benimsenmesi gerekiyor.
- Verimli Yatırımlar: İhtiyaçlara uygun ve ekonomik getirisi yüksek projelere öncelik verilmelidir.
- Rekabet Ortamı: Demiryolu taşımacılığının rekabete açılması, verimliliği artırabilir ve maliyetleri düşürebilir.
- Maliyet Kontrolü: Enerji verimliliğinin artırılması ve personel giderlerinin kontrol altında tutulması gerekiyor.
TCDD'nin yaşadığı bu mali kriz, Türkiye'deki demiryolu ulaşımının geleceği için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Hükümetin ve ilgili kurumların, bu soruna acil çözüm bulması ve demiryolu ulaşımını yeniden canlandırması gerekiyor. Aksi takdirde, Türkiye'nin ulaşım altyapısı ve ekonomisi olumsuz etkilenebilir.
